معماری داخلی چگونه به انسانها منزلت می بخشد
این برنامه بسیار جالب بود مسئله ای که جز چالش های اصلی من
به عنوان یک معماری زن بود .شاید ریشه این معماری های جدا از انسان در آموزش باشد.
سالها هنر جویان معماری واحد های درسی طراحی معماری با موضوعات فرضی ،طراحی می کنند
.موضوعاتی جدا از واقعیت جامعه و نیاز های واقعی انسانی و بعداز فارغ التحصیلی در
دالان های طول و دراز نظام مهندسی و مقررات ملی ساختمان گیر می افتند وشاید هرگز
کسی از آنها نخواسته است که باید به نیاز های انسانی وزیبایی شناسی نیزبپردازند
.وقتی در مقطع فوق لیسانس تغییر رشته دادم و رشته طراحی شهر تحصیل کردم ،دید
وسیعتری در معماری یافتم چراکه فقط در دروس این رشته شما باید به زیبایی شناسی
،جامعه شناسی و روانشناسی می پرداختید .اما مشکل بعدی شاید حضور کم رنگ زنان در
معماری است زنانی که جایگاه پر رنگی در صنعت ساختمان ندارند و معماری همچنان یک
رشته مردانه و رسمی باقی مانده است و کمتر زنها پارا فراتر از آتلیه های معماری
گذاشته اند تا ذهنیت و خلاقیت خود را در واقعیت اجرا کنند .
در ادامه به تجربیات شخصی خود می پردازم .در چند ماه اخیر
در حال طراحی و اجرای یک پروژه اداری بودم روال معمول اینست که یک برنامه فیزیکی
از فضا مطرح می شود و بر اساس مساحت طراحی صورت می گیرد .من شانس این را داشتم
برای چندمین بار با کارفرمای این پروژه کار کنم و این قدمت نه چندان زیاد آشنایی
شناختی نسبی از روحیات و سیستم شرکت وی را برای من به همراه داشت .شاید کمی خسته
کننده به نظر برسد و لی ساعتها وروز ها با هم درمورد طراحی صحبت می کردیم در مورد
نور فضا نوع دسترسی های فضایی،فضاهای کارمندی، ابعاد بهتر مبلمان متناسب با فضا ،شاید
کمی طولانی بود اما من ترجیح می دادم ساعتها حتی در مورد علایق و خواسته هایشان
بشتر بدانم و بیشتربه ذهن و زیبایی شناسیشان نزدیک شوم .این روند نتیجه خوبی به
همراه داشت ، ،وقتی به طبقه مدیریت رسیدیم من مکث بیشتری کردم چرا که اتفاقهای
جدید کاری در برنامه کاری مدیریت بود. فعالیت های اقتصادی جدید مدیریت ،سطح
مراجعین جدید و جز موارد مهم برای طراحی معماری بود.
کمی بگذشته برویم به فرهنگ ایرانی سری بزنیم و خانه های
ایرانی ،فضایی به عنوان شاهنشین با نورگیری مناسب فرش های دست باف ،با ارزشترین
فرش در این فضا قرار میگرفت با پشتی ها و تزیینات ویژه ،این فضا به مهمان ایرانی
ثابت می کرد که چقدر جایگاه ویژه دارد . هنوز هم وقتی به خانه های قدیمی سر میزنیم
نا خوداگاه احساس بهتری پیدا میکنیم به این فکر کرده این این احساس خوب از چه بابت
است ؟
گاهی فکر میکنیم باید متریال خاص ،تجمل ویژه در فضا باشد تا
معماری داخلی ارزشمندی صورت گیرد . در واقع زمانی یک معماری داخلی ارزشمند صورت می
گیرد که به نیاز های انسانی توجه شده باشد .هر معماری قبل از دست به قلم شدن به
مطالعات بپردازد منظورم از مطالعات کتاب خواندن نیست ،مطالعه انسانهانیازسنجی درست
فضایی و نزدیک شدن به ذهن و مهمتر از همه زیبایی شناسی انسانهاست .
اینکه من در خانه بزرگ زندگی کنم یا کوچک مهم نیست احساس
خوب داشتن هیچ رابطه ای با مساحت ندارد .هوشمندی و دانش عمومی معمار می تواند
فضاهایی خلق کند که انسانها حس آرامش و ارزشمندی کنند اگر ما می گوییم برای
انسانها ساختمان می سازیم ساختمان و فضاهای آن نیز بایداین حس تعلق را فریاد بزنند
.
اما سخن آخر در آثارمعماری داخلی باید جامعه شناسی
،روانشناسی نیز مشهود باشد یک معماری داخلی متخصص می تواند به فضا ها هویت
بخشد و افرادی که در فضا قرار می گیرند حس
ارزشمندی خاص ببخشد معماری ظرف زندگیست و شکل دهنده آنست طراحی معماری توانایی
خاصی در منزلت بخشی به انسانها دارد .
مهندس زهرا رستمی
کارشناس ارشد معماری و معماری داخلی
